Mecze rozgrywane są na polu gry wyznaczonym w postaci prostokąta o szerokości od 45 do 90 m i długości od 90 do 120 m (przy jednoczesnym zastrzeżeniu, że boisko nie może być kwadratem, dla meczów międzynarodowych od marca 2008 roku FIFA ustanowiła wymiary boisk 105×68). Dwie krótsze linie nazywają się liniami końcowymi przy czym odcinek między słupkami – linią bramkową, natomiast dwie dłuższe – liniami bocznymi. Po przeciwległych stronach pola gry, na środku linii bramkowych, ustawione są bramki o szerokości między wewnętrznymi krawędziami słupków 7,32 m i wysokości dolnej krawędzi poprzeczki od podłoża 2,44 m. Zawody są rozgrywane piłką, która powinna mieć obwód nie mniejszy niż 68 cm i nie większy niż 70 cm, a jej masa powinna wynosić od 410 do 450 gramów. Przy rozpoczęciu zawodów ciśnienie powietrza we wnętrzu piłki musi wynosić od 0,6 do 1,1 atmosfery.
Pełny skład drużyny liczy 11 zawodników, w tym bramkarz. Drużyna może również wyznaczyć maksymalnie do 7 zawodników rezerwowych (w rozgrywkach międzynarodowych rangi mistrzowskiej do 12). Personalia wszystkich zawodników muszą być wpisane do sprawozdania sędziowskiego, które musi być dostarczone do sędziego przed rozpoczęciem zawodów. W trakcie spotkania drużyna może dokonywać wymian zawodników, których liczba zależy od regulaminu danych rozgrywek. Zawodnik wymieniony nie może znaleźć się ponownie na placu gry.
Zawodnicy jednej drużyny (poza bramkarzem) noszą w trakcie zawodów taki sam ubiór, który odróżnia ich od zawodników drużyny przeciwnej. Obowiązkowy ubiór zawodnika składa się z koszulki, spodenek, getrów piłkarskich oraz butów. Każdy zawodnik musi posiadać również ochraniacze goleni, które muszą być całkowicie przykryte getrami. Koszulka musi posiadać rękawy i stanowić odrębną część ubioru od spodenek (niedozwolone jest używanie przez drużyny strojów jednoczęściowych). Koszulka musi mieć na plecach numer w kolorze kontrastującym z kolorem koszulki, natomiast inne elementy dekoracyjne (emblematy, loga klubów i sponsorów, nazwiska piłkarzy) są regulowane odrębnymi zapisami w regulaminach danych rozgrywek.
Piłkę w czasie gry można uderzać głową, nogą, przyjmować na klatkę piersiową itp., nie wolno jedynie rozmyślnie zagrywać jej rękami. Zakaz ten nie dotyczy bramkarza zagrywającego piłkę znajdującą się w obrębie własnego pola karnego, poza sytuacją rozmyślnego podania od pasa w dół do bramkarza przez współpartnera, lub podania piłki do bramkarza z wrzutu. Rozmyślne dotknięcie piłki ręką jest karane rzutem wolnym bezpośrednim dla drużyny przeciwnej (lub rzutem karnym, jeśli piłkę dotknął zawodnik z pola we własnym polu karnym). W zależności od sytuacji, sędziamoże również ukarać zawodnika, który przewinił karą indywidualną w postaci żółtej lub czerwonej kartki.
Przepisy gry w piłkę nożną definiują szereg przewinień, za które drużyna zawodnika może być ukarana rzutem wolnym lub rzutem karnym. Rzuty wolne dzielą się na rzuty wolne bezpośrednie i pośrednie. Rzut wolny bezpośredni może być przyznany przeciwko drużynie, której zawodnik dopuszcza się w czasie gry i na polu gry jednego z następujących przewinień: kopie lub usiłuje kopnąć przeciwnika, podstawia bądź próbuje podstawić nogę przeciwnikowi, skacze na przeciwnika, nieprawidłowo atakuje przeciwnika ciałem, uderza lub usiłuje uderzyć przeciwnika, popycha przeciwnika, atakuje przeciwnika nogami, trzyma przeciwnika, pluje na przeciwnika, atakuje sędziego lub rozmyślnie dotyka piłkę ręką. Jeżeli któreś z tych przewinień zostaje dokonane w obrębie pola karnego drużyny zawodnika – sędzia przyznaje drużynie przeciwnej rzut karny. Z rzutu wolnego bezpośredniego bramka może zostać zdobyta bezpośrednio, ale tylko na drużynie przeciwnej. W przypadku wykonania rzutu wolnego w kierunku własnej bramki (ale spoza własnego pola karnego), jeżeli piłka niedotknięta przez żadnego zawodnika przekroczy całym obwodem linię bramkową pomiędzy słupkami i pod poprzeczką, sędzia przyzna rzut rożny dla drużyny przeciwnej. Jeżeli w powyższej sytuacji rzut wolny bezpośredni będzie wykonywany z własnego pola karnego – sędzia nakaże powtórzyć jego wykonanie – wynika to z faktu, że piłka nie jest w grze, dopóki nie zostanie kopnięta bezpośrednio poza własne pole karne w obrębie pola gry. Rzut wolny pośredni może zostać przyznany jeżeli: bramkarz przez czas dłuższy niż 6 sekund kontroluje piłkę we własnych rękach i nie pozbędzie się jej, bramkarz dotknie piłki rękami (we własnym polu karnym) po raz drugi po tym, jak wypuścił ją z rąk, a nie została dotknięta przez innego zawodnika, bramkarz rozmyślnie dotknie piłki ręką we własnym polu karnym po rozmyślnym podaniu jej nogą (poniżej kolana) od współpartnera, bramkarz rozmyślnie dotknie piłki rękoma we własnym polu karnym po otrzymaniu jej bezpośrednio z wrzutu od współpartnera, zawodnik gra w sposób niebezpieczny (np. atakuje piłkę nogą wyprostowaną do przodu, atakuje piłkę nogą podniesioną powyżej biodra przeciwnika będącego w jego zasięgu, atakuje piłkę głową poniżej biodra przeciwnika będącego w jego zasięgu itp), zawodnik przeszkadza bramkarzowi drużyny przeciwnej w zwolnieniu piłki z rąk, zawodnik popełnia inne przewinienie, niewymienione w przepisach gry w piłkę nożną, z którego powodu sędzia przerwał grę w celu udzielenia zawodnikowi kary indywidualnej. Rzut wolny pośredni jest również przyznawany drużynie przeciwnej, jeżeli zawodnik w czasie gry i na polu gry kopie lub usiłuje kopnąć współpartnera, uderza lub usiłuje uderzyć współpartnera, wchodzi na pole gry bez zgody sędziego i wpływa na grę lub jest winny niesportowego zachowania. Z rzutu wolnego pośredniego nie można zdobyć bramki bezpośrednim strzałem. Jeżeli piłka po wykonaniu rzutu wolnego pośredniego wpadnie bezpośrednio do bramki przeciwnika – sędzia przyzna rzut od bramki, natomiast jeżeli wpadnie do bramki wykonawcy – zasada jest identyczna jak przy wykonywaniu rzutu wolnego bezpośredniego.
Sędzia nie ma obowiązku natychmiastowego przerywania gry w przypadku popełnienia przewinienia – ma prawo do zastosowania przywileju korzyści – w takiej sytuacji jeżeli korzyść zostanie zrealizowana – sędzia nie wraca do dyktowania rzutu wolnego, a kontynuuje grę. W przypadku, kiedy dwóch zawodników przeciwnych drużyn popełnia identyczne przewinienie w tym samym czasie, w czasie gry, lub kiedy zawodnik popełnia przewinienie w czasie gry, ale poza polem gry – sędzia przerywa grę, która będzie wznowiona rzutem sędziowskim.
Sędzia niezależnie od kar zespołowych, może również udzielić konkretnemu zawodnikowi lub zawodnikom kary indywidualnej w postaci napomnienia (żółta kartka) lub wykluczenia z gry (czerwona kartka, która jest też efektem 2 żółtych kartek w jednym meczu). Karami indywidualnymi mogą zostać ukarani również zawodnicy rezerwowi oraz zawodnicy wymienieni, nie mogą zostać jednak ukarane osoby towarzyszące drużynom, uprawnione do przebywania w strefie technicznej – sędzia ma prawo pozbawić tych osób przywileju przebywania w strefie technicznej, nie może jednak pokazać kartki. Karę napomnienia otrzymuje zawodnik, który: jest winny niesportowego zachowania, słownie lub czynnie okazuje niezadowolenie, uporczywie narusza przepisy gry, opóźnia wznowienie gry, nie zachowuje wymaganej odległości podczas wykonywania rzutu wolnego, rzutu z rogu lub wrzutu, wchodzi lub powraca na pole gry bez zgody sędziego, rozmyślnie opuszcza pole gry bez zgody sędziego. Karę napomnienia sędzia udziela również zawodnikowi, który przerywa w niedozwolony sposób korzystnie rozwijającą się akcję przeciwników (faul taktyczny). Kary wykluczenia z gry sędzia udziela zawodnikowi który: popełnia poważny, rażący (brutalny) faul, zachowuje się gwałtownie, agresywnie, pluje na przeciwnika lub inną osobę, pozbawia drużynę przeciwną bramki lub realnej szansy na zdobycie bramki, używa ordynarnego, obelżywego języka i/lub gestów, otrzymuje drugie napomnienie w tych samych zawodach. Kary indywidualnej sędzia udziela pokazując kartkę w odpowiednim kolorze w ręce uniesionej do góry.
Jeśli piłka po uderzeniu, podaniu lub odbiciu przekroczy całym obwodem linię boczną, sędzia wskazuje wrzut. Wznowienie gry następuje przez wrzut piłki rękoma, zza i znad głowy bez odrywania nóg od podłoża z miejsca, w którym piłka opuściła pole gry, przez zawodnika drużyny przeciwnej. Gdy piłka opuści boisko poprzez linię bramkową (ale poza bramką), grę rozpoczyna się rzutem z rogu lub rzutem od bramki, w zależności od tego, który zawodnik ostatni dotknął piłki. Rzut z rogu wykonywany jest przez drużynę atakującą, jeżeli ostatnim zawodnikiem, który dotknął piłki, jest zawodnik broniący; w przeciwnej sytuacji wykonywany jest rzut od bramki. Rzut rożny wykonywany jest z pola rożnego i obowiązują przy jego wykonaniu takie same zasady jak przy wykonywaniu rzutu wolnego bezpośredniego. Rzut od bramki wykonywany jest z dowolnego miejsca pola bramkowego wykonawcy, przy czym piłka po zagraniu musi niedotknięta przez nikogo opuścić pole karne w obrębie boiska.
Po faulu w obrębie pola karnego sędzia dyktuje rzut karny. Rzut karny wykonywany jest z punktu karnego, który znajduje się w odległości 11 m od linii bramkowej oraz w równej odległości od słupków bramkowych. W czasie wykonywania rzutu karnego w polu karnym do momentu wprowadzenia piłki do gry może znajdować się tylko zawodnik wykonujący rzut karny oraz bramkarz, któremu nie wolno opuszczać linii bramkowej (ani skakać na niej obiema nogami). Rzut karny może być również rozegrany pomiędzy dwoma zawodnikami z drużyny, jednak po podaniu piłka musi potoczyć się do przodu, w kierunku bramki przeciwnika, a zawodnik, do którego podanie jest adresowane, do momentu zagrania piłki musi znajdować się poza polem karnym oraz w odległości 9 m 15 cm od punktu karnego i w odległości większej niż 11 m od linii bramkowej. Dozwolone jest dobijanie strzałów przez wszystkich zawodników. Strzelec rzutu karnego może dobijać, ale tylko jeżeli piłka zostanie rozegrana z innym zawodnikiem (najczęściej bramkarzem drużyny przeciwnej lub obrońcą). Jeżeli piłka po strzale zostanie odbita od słupka i nie dotknie jej żaden inny zawodnik, strzelec nie może ponownie zagrać piłki (a jeżeli dotknie – zostanie podyktowany rzut wolny pośredni dla drużyny przeciwnej). Wykonanie rzutu karnego powinno być płynne, niedozwolone jest markowanie strzału. W przypadku nieprawidłowości sędzia powtarza wykonanie rzutu karnego.
Zawodnik drużyny atakującej znajduje się na pozycji spalonej, gdy jest na połowie przeciwnika i w momencie podania do niego piłki jest bliżej linii końcowej przeciwnika niż piłka i przedostatni zawodnik drużyny broniącej.
W szczególności wynika z tego, że na spalonym nie jest piłkarz, który jest za linią obrony, ale nie przekroczył linii połowy boiska. Spalony nie obowiązuje również podczas wyrzutu z autu oraz w sytuacji, gdy potencjalnie „spalony” zawodnik w momencie podania kieruje się spokojnym krokiem w stronę własnej połowy (tzn. ewidentnie rezygnuje z podejmowania akcji ofensywnej). W przypadku spalonego sędzia najczęściej kieruje się wskazaniem bocznych arbitrów i – w przypadku odnotowania pozycji spalonej – dyktuje rzut wolny pośredni dla drużyny przeciwnej.
Zasadą, którą często kierują się sędziowie, jest zasada korzyści. Oznacza ona rezygnację z odgwizdania, jeśli drużyna pokrzywdzona jest w korzystnej sytuacji. Przykładowo: jeśli podczas wykonywania rzutu wolnego mur wbiegnie w strefę 9,15 m od piłki, a mimo to padnie gol, to sędzia nie nakaże powtórzenia rzutu wolnego. Podobnie będzie, gdy nastąpi faul na kartkę, lecz sędzia zdecyduje pokazać ją po zakończeniu akcji, gdyż pokrzywdzona drużyna pomimo faulu jest w posiadaniu piłki; lub gdy bramkarz sfauluje napastnika, a ten strzeli bramkę – zostanie ona uznana; gdy obrońca dotknie piłki ręką, a mimo to drużyna atakująca po chwili strzeli bramkę – również zostaje ona uznana.
Czas gry wynosi 90 minut (dwie połowy, każda po 45 minut). Przerwa między połowami wynosi 15 minut. Sędzia może przedłużyć każdą połowę meczu stosownie do przerw w grze. Po upływie doliczonego czasu gry zwycięzcą jest ta drużyna, która zdobyła więcej bramek. W przypadku rozgrywania meczów systemem ligowym, za wygraną zwycięzca zdobywa 3 punkty (w niektórych ligach 2 punkty), przegrany nie zdobywa żadnego. Remis natomiast obu drużynom daje po jednym punkcie. W systemie ligowym drużyny grają ze sobą każdy z każdym po dwa razy, jednak np. w lidze austriackiej i szkockiej drużyny rozgrywają między sobą po 4 pojedynki.
W przypadku, gdy mecze rozgrywane są turniejowym systemem dwumeczów, pierwszy mecz zawsze kończy się po drugiej połowie. Zwycięzcą dwumeczu zostaje ta drużyna, która w dwóch meczach zdobędzie więcej goli. Jeśli okaże się, że obie drużyny zdobyły ich tyle samo, zwycięża drużyna, która strzeliła więcej goli w meczu wyjazdowym. Jeśli powyższe warunki nie wyłonią zwycięzcy, odbywa się dogrywka.
Jeśli w przepisowym czasie gry drużyny osiągną wynik remisowy, a konieczne jest wyłonienie zwycięzcy (co ma miejsce w przypadku spotkań rozgrywanych systemem turniejowym bez rewanżów), ma wówczas miejsce trzydziestominutowa dogrywka – 2 połowy po 15 minut. W większości rozgrywek na szczeblu międzypaństwowym obowiązywała do niedawna zasada „złotej bramki” (golden goal), polegająca na tym, że po strzeleniu bramki w dogrywce mecz się kończy, a zwycięzcą zostaje drużyna, którą ją zdobyła. Później na jej miejsce wprowadzono zasadę „srebrnej bramki” (silver goal), polegającej na tym, że zwycięzcą zostaje drużyna, która prowadzi po pierwszej połowie dogrywki. Obecnie odchodzi się od tych zasad na rzecz pełnowymiarowej dogrywki.
Jeśli dogrywka nie przyniesie rozstrzygnięcia, wówczas zawodnicy obu drużyn wykonują serię rzutów karnych (po 5 rzutów karnych, każda dla każdej drużyny), a gdy i po nich nie ma zwycięzcy, wykonuje się na przemian po jednym rzucie karnym aż do osiągnięcia zwycięstwa. W serii rzutów karnych piłkarze na przemian wykonują rzuty karne z przepisowej odległości. Żaden gracz nie może oddać więcej niż jednego strzału, chyba że wszyscy pozostali gracze pola oddali już strzał w serii rzutów karnych. Gola uznaje się, gdy piłka wpadnie do bramki bezpośrednio, po odbiciu od słupka, poprzeczki lub od bramkarza. Nie uznaje się tzw. „dobitek”.
W niektórych systemach rozgrywek, jeśli dogrywka nie wyłoniła zwycięzcy, nie przewidywano serii rzutów karnych lub ograniczano ich liczbę. W takich przypadkach, jeśli wciąż nie było możliwe wskazanie zwycięzcy – sędzia rozstrzygał wynik wykonując rzut monetą.
Zawody prowadzi zespół sędziów: sędzia główny (biegający po boisku), dwaj sędziowie asystenci (biegający poza boiskiem wzdłuż linii bocznych) oraz sędzia techniczny (sygnalizuje zmiany i czas przedłużenia gry). W przypadku braku sędziego technicznego (np. na niższych szczeblach rozgrywkowych) zmiany sygnalizowane są przez jednego z sędziów liniowych, przez uniesienie oburącz chorągiewki. Decyzje sędziego głównego są nieodwołalne. Jedynie sędzia główny podejmuje decyzje. Sędziowie boczni są jedynie pomocnikami, których sugestiami arbiter główny powinien, lecz nie musi się sugerować. Przyjmuje się, że sędzia jest „powietrzem”. Znaczy to, że w momencie gdy piłka odbije się od sędziego i przeszkodzi, lub pomoże jednemu z zespołów przeprowadzić skuteczną akcję, gra jest kontynuowana. Dzieje się tak również w przypadku zderzenia sędziego z jednym z graczy, co mogłoby mieć wpływ na przebieg gry. Sędziowie muszą być niezależni, tzn. w meczach międzypaństwowych nie mogą pochodzić z krajów, których drużyny uczestniczą w spotkaniu. Dopuszczalne są zmiany sędziów w trakcie rozgrywek (np. z powodu kontuzji arbitra głównego). Obecnie wykorzystuje się również dwóch sędziów ustawionych za bramkami. UEFA wykorzystała to rozwiązanie po raz pierwszy w trakcie EURO 2012. Funkcja „sędziego bramkowego” wykorzystywana jest obecnie m.in. w czasie rozgrywek Ligi Mistrzów. W niektórych ligach europejskich sędzia bramkowy występuje równocześnie z technologią goal-line, co ma dodatkowo gwarantować klarowność sytuacji spornych w polu karnym.
Możliwość komentowania Współczesne zasady gry została wyłączona
Tagi: